Sifali bitkiler-5

-K-

KARA HİNDİBA
Kara Hindiba; (Taraxacum officinale), Arslandişi ve Radika adlarıyla da tanınır. Bitkinin tümü şifalıdır.

Yabani Hindiba; (Cichorium intybus L.) Inülin, uçucu yağ, acı maddeler ve glikozitler taşımaktadır. Kavrulmuş köklerinin toz elde edilmesiyle elde edilen ürün Avrupa'da kahve yerine kullanılmaktadır. Hindiba-i berri adıyla da bilinir (Referans2: T.Baytop).

Hindiba'nın bir de sebze olarak kullanılan (Cichorium endivia L.-Compositae) türü vardır.

KULANILDIĞI YERLER

Kara Hindiba'nın en önemli iki özelliği, safra kesesi ve karaciğer hastalıklarında oldukça başarılı oluşudur. Karaciğeri en olumlu etkileyebilen bitkilerden biridir. Günde yenilen 5-6 çiçek sapının, kronik karaciğer iltihaplarında iyileşme sağlayabilir . Bu saplar şeker hastalığına da iyi gelebilir. Şeker hastaları bu saplardan günde 10 tane kadar, bitki çiçekli olduğu sürece yiyebilirler. Saplar çiçekleri ile birlikte yıkandıktan sonra çiçekler koparılır ve saplar yavaş yavaş çiğnenerek yenir. Bunlar acımsı, gevrek ve suludur ve kıvırcık salatanın tadını andırırlar. Sık sık hastalanan ve kendilerini kötü hisseden kişiler, 14 günlük bir hindiba çiçek sapı kürü uygulayabilirler. Bu kürün etkisi sizi şaşırtacaktır. Ama bu saplar daha başka hastalıklarda da yardımcı olurlar. Deri kaşıntılarını, egzamaları ve temriyeleri iyileştirebilirler. Mide sıvılarını düzene sokar ve mide de birikmiş maddeleri temizler. Taze çiçek sapları karaciğer ve safrakesesinin çalışmalarını düzenler. Hindiba, içerdiği mineral tuzların yanı sıra, metabolizma hastalıklarına karşı çok önemli maddeleri de içerir. Kan temizleyici etkisi sayesinde, romatizma ve gut hastalıklarında da yardımcı olabilir. Eğer taze çiçek sapı kürü 4 hafta sürdürülecek olursa, beze şişkinlikleri de yok olabilir. Sarılık ve dalak hastalıklarında da hindiba başarıyla kullanılabilir. Hindiba kökü, çiğ yenildiğinde veya kurutulup çay biçiminde kullanıldığında, kan temizleyici, sindirim kolaylaştırıcı, ter ve idrar söktürücü ve canlandırıcı etkilere sahiptir. Bu kökler kanı inceltir ve kanın koyu olması halinde başarıyla kullanılabilir.
ergenlik sivilceleri ısırgan otunun ve hindibanın kan temizleyici özelliklerini sayesinde iyileştirilebilirler. (Referans1: M.Treben) 

KULLANIM BİÇİMLERİ

Çay hazırlamak: Yarım tatlı kaşığı dolusu ince kıyılmış kara hindiba kökü, bir su bardağı dolusu suya akşamdan eklenir, ertesi sabah kaynama derecesine kadar ısıtılır ve süzülür. Bu çay, kahvaltıdan yarım saat önceye ve yarım saat sonraya bölünerek, yudum yudum içilir.
Bitki salatası; Taze bitkinin köklerinden ve yapraklarından hazırlanır.
Çiçek sapları:; Çiçekleriyle birlikte yıkanan kara hindiba sapları, çiçeklerinden ayrılarak, günde 5-10 tane yenebilir.
Hindiba Pekmezi ; İki avuç dolusu kara hindiba çiçeği bir litre soğuk suya eklenir ve hafif ateşte kaynamaya bırakılır. Taşmak üzereyken ocaktan indirilir ve sabaha kadar bekletilir. Ertesi gün hepsi bir süzgece boşaltılır ve çiçekler iyice sıkılır. Bu suyun içine bir kilo şeker eritilir ve ince dilimler halinde yarım limon eklenir. ( limon suyu da sıkılabilir ). Daha fazla limon pekmezi ekşitebilir ! Tencere kapaksız olarak ocağa konur. Vitaminlerin yitirilmemesi için, ısının çok düşük olması gerekir. Fazla sıvı böylece, kaynamaya gerek kalmadan buharlaşır. Elde edilen kütle bir veya iki kere soğumaya bırakılarak, pekmezin en iyi kıyama gelmesi sağlanır. Uzun süre beklediğinde şekerlenmemesi için, yoğunluğunun fazla olmaması gerekir. Ama ince de olmamalıdır, yoksa bir süre sonra ekşimeye başlar. Kahvaltı ekmeğine sürülebilecek kıvamda, çok lezzetli ve ağdalı bir pekmez olmalıdır.


KAKAO YAĞI  (Oleum cacao)
 Basur memelerini, kadınların göğüslerindeki yara ve çatlakları yumuşatmak için haricen kullanılır.

KANTORON
Çayı kuvvet verici, iştah açıcı, ateş düşürücü ve hazmı kolaylaştırıcı olarak verilir. Ayrıca astım ve mide ağrılarında da faydalı olduğu bilinir.

KARABAŞ OTU
Ağrıları dindirir. Kalbe kuvvet verir. Balgam söker. Uyuşukluk giderir, zindelik verir.

KARABAŞ YAĞI
Lavandulae Romanae Haricen ve dahilen antiseptik olarak kullanılır.

KARANFİL YAĞI
Oleum Caryophylli Dişhekimliğinde antiseptik ve ağrı kesici olarak, dahilen ise gaz söktürücü olarak kullanılır.

KASIMPATI
Böcek öldürücü ilaç yapılır.

KATIRTIRNAĞI
İdrar ve balgam söktürür. Hazmı kolaylaştırır. Böbrek ve safrakesesi taşlarının düşürülmesine yardım eder. Mesane hastalıklarını tedavi eder. Romatizmada faydalıdır. Kabızlığı giderir. Kalp hastalıklarında kullanılır.

KAYIN AĞACI
Avrupa kayınının tohumlarından elde edilen yağ, yemek yağı olarak margarin endüstrisinde kullanılır. Kayın katranının distilasyonundan antiseptik olarak kullanılan kreozot elde edilir. Bu da dıştan romatizma ve deri hastalıklarına karşı kullanılır. Kabuklarının suda kaynatılmasıyla elde edilen su yüz lekeleri ve çilleri giderir.

KAYNANADİLİ
Dizanteri ve ishali giderir.

KEBABİYE ( Cubebae)
 Solunum sistemi antiseptiğidir. Belsoğukluğunda kullanılır.

KEÇİBOYNUZU
Olgun meyveleri gıda olarak kullanılır. Kuru meyvelerin temizlenmiş unu bilhassa süt çocuklarının mide ve barsak bozukluklarında kullanılır. Ayrıca göğsü yumuşatır ve balgam söker. Sigara tiryakileri için faydalıdır.

KEKİK YAĞI ( Oleum Thymi )
Dahilen safra artırıcı, kurt düşürücü ve ağrı dindirici, haricen ise antiseptik olarak kullanılır.

KENEVİR
Merkezî sinir sistemine etki eder, yatıştırıcı ve uyuşturucudur. Hazım sistemine pek tesiri yoktur. 

KEREVİZ TOHUMU ( Apii graveolentus )
Uyarıcı ve iştah açıcıdır. Prostat için kullanılır.

KETEN YAĞI ( Oleum Lini )
Bezir yağı olarak bilinir. Yara ve yanık tedavisinde kullanılır.

KINA AĞACI
Ayak terlemesine engel olur. Dolamada kullanılır. Uyuz ve egzamaya iyi gelir. Guatrın üzerine bağlanırsa fayda görülür. Ağız yaraları ve deri çatlaklarını tedavi eder, saçları besler ve kuvvetlendirir.

KINAKINA
Ateş düşürür. Sıtmayı tedavi eder. Tifoda faydalıdır. Ağır ve mikrobik hastalıkların nekahat devresini kısaltır. Cilt kaşıntılarında faydalıdır. İştah açar. Kuvvet verir. Kabızlığı giderir.

KISA MAHMUT( Bunun adı da çok hoş  ))))
Chamaedrys midevi, uyarıcı, şeker hastalığına karşı etkilidir. 

KUDRET NARI ( Momordicae charantiae)
 Mide ve barsak ülserine karşı dahilen kullanılır. Yara, çıban ve ekzemalarda haricen kullanılır.

KUŞKONMAZ
Hazımsızlığa karşı etkili. Antitoksit maddeler içeren bu sebze böbreği toksinlerden arıtıyor ve besinlerin hazmedilmesini kolaylaştırıyor 

KENGER (gundeli atournefortii) / compositae

Tanım

Kenger, yüksek yerlerde ,dağların sarp kayalık bölgelerinde kendiliğinden yetişen dikenli,şifalı bir bitkidir.kurak iklimi sever.bu bitkiden çoğumuzun bildiği anadolunun çok özel doğal ürünü olan kenger (dağ) sakızı elde edilir.Bilinen bileşimi mastix (sakız ) dır.

Kengerin bir dönemin uygarlıklarının sütun başlıklarını süsleyen, akantus denilen dikenli yapraklarla akraba olduğu da söylenir. Az gelişmiş bir enginar sayılabilir.

Elde Edilmesi

Bol dikenli kenger bitkisinin toprak altında kalan kısmını çaprazlamasına bıçakla kesilir ve üzerini temiz bir taşla kapatılır.kesme işlemi ustalık gerektirir.Bitkiden akan beyaz renkli sütü donduktan sonra da, bol su ile yıkanır ve elde edilen bu sakız çıkartılır.

Bir kenger bitkisinden üç defa sakız yapılabiliyor.Sabahtan gövdesi kesilerek sütü akıtılan bitkinin akşam sakızı toplanabiliyor.

Özellikleri-Faydaları

En önemli özelliği katkısız ,doğal bir ürün olmasıdır.Piyasada bulunan diğer sakızlarda katkı maddesi olduğu için vücuda faydası yoktur.Kenger sakızını yumuşatmak sabır ister.En erken 1 haftadan önce pek yumuşamaz.Bazı gençlerin önce epeyce çiğneyip sonra ebeveynlerine , yaşlı aile halkından birine verdikleri de duyulmuştur.

İnsan sağlığı için bugüne kadar tespit edilmiş ,bilinen hiçbir zararı yoktur.bunun aksine çeşitli hastalıkların giderilmesi için faydalıdır.Doğal ilaç olarak bilinir.TEspit edilen faydaları şunlardır :

Çürük dişin üstüne kenger sakızı konulup ısıtılan demirin sakızın üzerinde gezdirilmesi suretiyle dişağrısı giderici
Patlayan kulak zarının düzelmesi,
Safra kesesinden taş düşürme,
Kalp damarlarının gevşemesi,
Dişetlerini kuvvetlendirici,
Orta kulak iltihaplanması,
Mide ağrısı ve şişkinliği,
Aperatif / iştah açıcı,
Dişleri temizleyici,
Çene gevşemesi,
Hazımsızlık ,
Tansiyon,
Yüz felci,
Şeker,


Tedarik Edilmesi

Mevsiminde coğunlukla pazartesi ve cuma günleri türkiye malatya-darende çarşıdaysanız elinde su dolu plastik leğen içinde kenger sakızı ile gezen çocukları görebilirsiniz.Ayrıca istanbul mısır çarşısında malatya pazarlarında bulabilirsiniz.Temmuz ayının ortalarında üretilen kenger sakızının eylül ayının sonlarına doğru sezonu kapanır.

Tat-Koku

Kenger sakızı kekik tadını anımsatır.İlk çiğnemeye başlanıldığında tadı hafif acı olur.Ancak çiğnemeye devam edildikçe bu acılık kaybolur.
Kendine has karekteristik az kokuludur.

Muhafaza

Kenger sakızının 5-6 ay kadar kullanım süresi vardır.
Kenger sakızsız yapamam diyenler buzdolabında biraz daha uzun süre muhafaza edebiliyor.

Bir miktar çiğnendikten sonra yorulursanız yine su dolu bir kabın içine konulmak suretiyle muhafaza edilebilir.

Ticari Takdim

Yaprak kenger sakız ,damla kenger sakız olarak iki şekilde ticari olarak takdim ediliyor.
Satılırken,bekletilirken su içinde muhafaza ediliyor. Fiyatı 6 adedi yaklaşık (1500 ytl =1 usd) dir.

Bilinen Diğer İsimleri

Yayla gülü sakızı
Dağ sakızı
Çengel
Kengel
Çıtlık (sivas ilinde böyle söylenir),
(Gundeli atournefortii) / compositae (asteraceae)
Gundelia toumefortii (sıfıla)
(Kenger otu) (verwehende blätter (gundelie) gundelia tournefortii)compositae

Yetiştiği Yerler

1. Türkiye , Turkey-,
-Malatya
Darende
Ayvalık Köyü-Ziraat Tepesi
-Sivas
-Erzurum)
2.Transcaucasia,
3.Kıbrıs-cyprus,
4.Syria,suriye
5.Iraq, Irak
6 İran (tahmini)

 DIGER SAYFA ICIN TIKLAYIN ( Kabak cekirdegi)