1934 yilinda soyadi kanunu cikti.

Her turk kendine bir soyadi alacakti. Herkes kendisine, soyadini
kendisi sectigi icin insanlarin butun gizli asagilik duygulari ortaya  cikti.
Dunyanin en cimrileri 'eliacik', dunyanin en korkaklari 'yurekli',
dunyanin en tembelleri 'caliskan' gibi soyadlari aldilar.
Bir mektup yazabilecek zamanda ancak imzasini atabilen bir ogretmenimiz kendisine 'cevikel' soyadini almisti.
Irkciligin yayildigi gunler oldugundan, ozellikle turklugu karisik olanlar ırkciligi anlatan soyadlarini kapisiyorlardi.
Her turlu yagmada hep sona kaldigim icin guzel soyadi yagmasinda da sona kaldim.
Bana, ortada boburlenecegim bir soyadi kalmadigindan, kendime 'nesin'soyadini aldim.
Herkes 'nesin' diye cagirdikca ne oldugumu dusunup kendime geleyim istedim.

Aziz Nesin

 
GEÇ Mİ KALDIK ACABA  ..


Beş yaşında idim.
Rahmetli babaannem pirinç
ayıklıyordu.
Bir tane yere düştü.
Babaannem eğildi,
aramaya  başladı.
Sağa bakıyor, sola bakıyor,
bulmaya  çalışıyordu .
Çocukluk iste,

-Aman babaanne dedim.
- Bir pirinç tanesi için bu
kadar caba harcamaya, yorulmaya değer mi?
Rahmetli ilk defa
sertleşti bana karşı, öfkeyle doğruldu.
-Sen oturduğun yerden
ahkâm  kesiyorsun, ' dedi.
- Hiç pirinç üretilirken
gördün mü? İnsanlar ne kadar zorluk çekiyorlar. Bir
pirinç  tanesinde  kaç insanin göz nuru, alın
teri, emeği, çilesi var biliyor musun?'
Utancımdan kıpkırmızı
olmuştum.

Aradan yıllar geçti.
Hukuk Fakültesinde
öğrenciyim.
Alain'in proposlarini okuyorum.
Birden
irkildim.
Babaannemi hatırladım.
Alain, bir  insan
yerde bir iğne görüp de eğilip almazsa, bütün uygarlığa
karşı  ihanet etmiş olur diyordu.
İlave ediyordu.
Bir  iğnenin  üretiminde binlerce insanin alın
teri, göz nuru, el  emeği vardır diyordu.

On dokuz
yıl evveldi.
Stockholm'e gitmiştim.
Bir otele
indim.
Geceydi.
Sabahleyin, traş olmak i çin
lavaboya  gittiğimde, aynanın yanında ilginç bir not
gördüm.
'Lütfen traştan sonra jiletinizi çöpe  atmayın,
yanda bir kutu var oraya bırakın, bir tek jiletle dahi olsa, İsveç
çelik sanayisine yardımcı olun' diyordu.
Doğrusu hayretler
içinde kaldım.
Çocukluğumdan beri çelik eşya  denince
akla İsveç çeliği gelir.
Birçok
eşya  üzerinde'  İsveç çeliğinden yapılmıştır'
diye yazardı.
İste o  ülke, kullanılmış bir tek ufacık
jiletin bile çöpe  gitmesini istemiyor, ona sahip çıkıyor,
gelen  turistlere rica yollu uyarıda
bulunuyordu.

İsviçre'de zaman zaman, belli periyotlarda
radyolar, televizyonlar bir haberi duyurur.
'Şu tarihte, su
s aatte, adamlarımız gelecek.
Siz  lütfen  hazırlığınızı yapın.
Okumadığınız,
ilgilenmediğiniz, kullanmadığınız ne kadar kitap, dergi, gazete varsa,
kâğıt, ambalaj, kutu varsa, velev ki, bir ilaç prospektüsü dahi ols a,
kapının önüne koyun. İsviçre'nin kalkınmasına yardımcı olun. Fazla
ağaç  ziyanına engel olun.'

Japonlar son derece sade,
basit, yalın mütevazı  yasayan insanlardır.
Evlerini
mobilya ile eşya ile dolduranlar Japonlara göre ruhen tekamül
edememiş,  hayatın manasını anlayamamış, zavallı
kimselerdir.
Böyleleriyle; evini mezat
salonuna  çevirmiş zavallı, diye
eğlenirler.
Bir insanin gösteriş için eşyanın esiri olması
ne  kadar acıdır.
Vaktiyle Japon ekonomisi darboğazdan
geçiyor. İç borçlar, dış borçlar gırtlağı aşıyor.
Zamanın
başbakanı meclisi  toplar.
Kürsüye çıkar.
Durumu
olanca açıklığı ve tehlikeleri ile anlatır ve;

-Şu andan itibaren der,

-Tanrı şahidim olsun ki, Japonların iç ve
dış  borçları son kuruşuna kadar ödenmeden, pirinçten başka
bir  şey  yemeyeceğim.
-Şu üstümdeki elbiseden
başka elbise giymeyeceğim.
Dediklerini yapar, en üstten en
alta bir  israftan kaçınma kampanyası açılır.
Japonya
bütün  borçlarını öder. Bu durumun toplumun
bütün  kesimlerini, tek istisna olmadan
kapsadığını  söylemeye  gerek  yok.
Geçenlerde
Japon imparatorunun sarayını  gördüm.
Yarabbim, ne kadar
sade, ne kadar mütevazı, ne kadar gösterişten uzak...


*Gerekmediği halde elektriği yakmakla, suyu kapamadan bos
yere akıtmakta, gece çamurlu ayakkabılarımızı temizlemeden yatmakla,
yemek yediğimiz kapları yıkamadan bı rakmakla biz de zalimler sınıfına
geçmiyor muyuz?

*Hayat çok ince, akil almaz incelikte
ipliklerle  örülmüştür. Her şey o kadar birbirine bağlıdır
ki, İlk okul okuma kitabımızdaki bir sözü hiç unutmadım.

Bir
mıh bir nalı kurtarır.
Bir nal bir atı, bir
at bir komutanı,
Bir komutan bir orduyu,
Bir ordu bir
ülkeyi kurtarır diyordu..

Maddi durumumuz ne olursa olsun,
ister zengin olalım ister fakir, hepimiz çok dikkatli olmak
zorundayız.
Burada parayı da, maddiyatı da aşan büyük bir edep
ve incelik vardır.

Sanırım ' forward ' edilmesi gereken bir
mesaj  varsa  o da budur...